Cornage bij paarden

Als we spreken over cornage bij paarden dan bedoelen we een verlamming aan de stemband. Meestal de linker stemband. Door de verlamming hangt deze stemband slap en blokkeert daardoor een deel van de ingang van de luchtpijp. Het is vooral hoorbaar als er tijdens inspanning meer lucht naar de longen moet. Dan hoor je namelijk een typisch fluitend geluid. Rijpaarden hebben daar niet altijd last van. Het fluitende geluid is vervelend, maar dressuurpaarden of springpaarden kunnen toch goed presteren. Voor de draf- en rensport ligt het anders. Doordat er minder luchttoevoer is, komt er ook minder zuurstof in de longen. Van deze paarden wordt echter het uiterste gevraagd wat uithoudingsvermogen betreft. Hierdoor komen ze vaak net wat te kort.

Oorzaak

Opvallend is, dat we cornage meestal zien bij grote paarden, meestal ruinen. Een paard kan echter op elk moment in zijn leven cornage ontwikkelen. Een groot deel van de gevallen heeft een erfelijkheidsprobleem als aanstichter. Het overgrote deel (zo’n 95%) wordt veroorzaakt door een erfelijke aandoening van de zenuwen. Het strottenhoofd bevat een spier die de stemband ‘optilt’, wanneer de stemspleet zich moet openen. Bij cornage echter, is de zenuw die deze spier aanstuurt in meer of mindere mate beschadigd. Ook een vergiftiging met zware metalen kan voor zenuwschade zorgden. Een voorbeeld hiervan is loodvergiftiging. Dit liepen paarden vroeger geregeld op, omdat verf nog wel eens lood bevatte. Likte of knabbelde een paard hieraan, dan kon er chronische vergiftiging ontstaan. Hiernaast kan een heftige keelinfectie ook zenuwschade aanrichten. Een bekend voorbeeld hiervan is een uitbraak van de besmettelijke ziekte droes. Zo kan een paard zonder erfelijke aanleg ook cornage ontwikkelen. De beschadiging raakt hierbij de zenuw nervus laryngeus recurrens, die een vertakking is van de nervus vagus. De nervus vagus is de grote zenuw die van je brein, via de luchtwegen naar de lager gelokaliseerde organen in het lichaam loopt. Deze zenuwen zijn belangrijk voor het doorsturen van informatie en het aansturen van verschillende onderdelen van het lichaam. Soms kan er ook zenuwverval optreden door een (chronische) vergiftiging met lood of andere zware metalen. Vroeger was bijvoorbeeld verf nogal eens loodhoudend, tegenwoordig niet meer. Eventueel kan een ontsteking in het keelgebied de zenuwen aantasten, bijvoorbeeld droes.

Diagnose

Het typische fluitende geluid is voornamelijk te horen tijdens inspanning. Het ligt aan de ernst van de cornage wanneer dit geluid te horen is. De dierenarts zal daarom altijd een inspanningstest laten uitvoeren bij een aankoopkeuring. Denk hierbij aan bijvoorbeeld longeerwerk. Indien hij wat hoort, volgt een laryngoscopie. Met behulp van een flexibele kijkbuis inspecteert de dierenarts inwendig het keelgebied. Zoals gezegd is cornage eigenlijk iets wat pas optreedt tijdens arbeid. Een paard kan echter ook abnormaal geluid maken bij inspanning door andere oorzaken, waaronder afwijkingen aan de epiglottis (het strottenklepje). Als je een paard hebt dat een bijgeluid maakt tijdens arbeid, maar toch geen afwijkingen vertoont op laryngoscopisch onderzoek in rust, is het verstandig het onderzoek uit te voeren als je paard aan het werk is. Vroeger deed men dit op een tredmolen. Tegenwoordig kan de laryngoscopie ook onder het zadel uitgevoerd worden: DRS (Dynamic Respiratory Scope). De beelden van het DRS onderzoek worden opgenomen en opgeslagen als het paard gereden wordt en kunnen achteraf (vertraagd) beoordeeld worden.

Behandeling

Het bijgeluid kan gestopt worden door middel van een operatie waarbij er verschillende technieken mogelijk zijn. Makkelijk gezegd wordt de verlamde stemband opzij getrokken en vastgezet. De luchtweg wordt hierbij groter, waardoor er geen luchtturbulentie meer kan optreden en het fluitende geluid niet meer hoorbaar is. De operatie mag alleen uitgevoerd worden als het welzijn van het paard in gevaar komt, dus bij ernstige belemmering van de luchtstroom. De operatie is echter wel ingrijpend, maar de vooruitzichten zijn goed. Helaas zal het paard na de operatie moeilijk kunnen hinniken. Het blijft vaak beperkt tot een hees geluid. Bovendien bestaat er gevaar dat voedseldeeltjes via de larynx in de longen komen. Dit kan weer chronisch hoesten opwekken.

Paardenverzekering vergelijken

Alle paardeneigenaren weten dat het houden van een paard op stal of in een manage niet goedkoop is. Het kost namelijk een hoop geld om je paard de verzorging te geven die nodig is. Het paard moet tenslotte kunnen springen, rennen, bewegen. Ook voer en de hoefsmid moeten betaald worden. Al met al geen goedkope liefhebberij. Het is daarom zeer verstandig om een paardenverzekering af te sluiten. Dat is echt van essentieel belang als je eigenaar bent van een paard. Een paard is moeilijker te behandelen en niet elke dierenarts is hierin gespecialiseerd. Je kunt er voor kiezen om je paard gedeeltelijk te laten verzekeren of om bijvoorbeeld alleen de trailer te verzekeren. Niet elke verzekering is uiteraard hetzelfde. De site dierenverzekering-vergelijken/paardenverzekering vergelijkt verschillende aanbieders waarbij je kunt kijken welke het beste bij je past. Een aantal kosten worden bijna door elke verzekeraar vergoedt. Denk hierbij aan inentingen die het paard jaarlijks moet krijgen. Deze inentingen zijn vrij kostbaar en kun je als het ware verhalen op je verzekering. De behandelingen hiervoor – bijvoorbeeld aan de hoef of benen – vallen in de meeste gevallen ook onder de afgesloten verzekering. Ook geldt voor bijna alle verzekeringen dat de meeste medicijnen die je paard moet nemen vergoed worden. Het kan in sommige gevallen wel zo zijn dat je zelf ook een gedeelte van de kosten voor deze medicijnen voor je rekening moet nemen. Dit hangt bijvoorbeeld af wat voor een soort medicijn het is. Naast bovenstaande voorbeelden zijn er ook aanvullende verzekeringen. Deze hoeven niet direct iets met het paard te maken hebben, Je kunt bij een aanvullende verzekering denken aan diefstal of aan een ongevallenverzekering voor opzittenden. Je kunt immers lelijk terecht komen als je van een paard valt. Vaak worden diefstal en een ongevallenverzekering aangeboden als aanvullende verzekering. Kijk dus goed naar jouw persoonlijke voorkeuren en laat je goed adviseren welke verzekering het beste bij jou past.

Verzekeraar OHRA bijvoorbeeld wordt getipt als een van de goedkopere verzekeringen om jouw paard bij te laten verzekeren.