Veel konijnen hebben last van zogeheten coccidien in hun darmen en lever. Dat zijn hele kleine parasieten. Konijnen worden besmet door het eten van gras en hokstrooisel waar oocysten van deze parasieten in zitten. Nu hoeft het niet zo te zijn dat alle konijnen daar ziek van worden. Jonge konijnen met weinig weerstand zijn gevoeliger dan volwassen konijnen. Pas als het volwassen konijn veranderingen ondergaat – een nieuwe omgeving of ander voer – of de hygiene te wensen overlaat, kan de aandoening coccidiose optreden.
Oorzaak
Coccidïen zijn microscopisch kleine, eencellige parasieten die het darmstelsel en de lever van konijnen zowel als andere dieren aantasten. Coccidïen zijn de meest voorkomende parasieten in het darmstelsel van een konijn en een veel voorkomende oorzaak van ziekte van jonge konijnen.
Symptomen
Coccidiose is zeker geen ziekte die zomaar niet opgemerkt voorbij gaat. Enkele symptomen waaraan je kunt herkennen dat je konijn of dier last heeft van coccidiose zijn: Diarree, gasaanvallen, verstoppingen, natte keutels, groeivertraging, stress & angst en een sterk verminderde eetlust. De symptomen van coccidiose treden meestal op tijdens of vlak na stress, bijvoorbeeld door weersveranderingen, omgevingsveranderingen, een lange autorit, een zeer vieze kooi of bij koorts. In het algemeen wordt het darmkanaal als eerste aangetast, wat in milde gevallen resulteert in diarree. In ernstige gevallen is de ontlasting waterig, met stukjes ontlasting en kan er ook bloed in de ontlasting zitten. Het konijn droogt hierdoor daarom snel uit, verliest gewicht, wordt lusteloos en heeft geen zin meer in eten en/of drinken.
Diagnose
Op basis van de klinische verschijnselen en microscopisch onderzoek van konijnenkeutels leidt tot de diagnose en in veel gevallen is ook het onderscheid te maken tussen de verschillende soorten. Er kunnen lichte infecties zijn zonder symptomen, of er kan lichte of vertraagde groei van de coccidïen zijn, maar de ziekte kan met name bij jonge konijnen fataal aflopen. Bij baby-konijntjes kan de leveraantasting zo snel gaan, dat ze van het ene op het andere moment dood kunnen omvallen. Zwaar geïnfecteerde konijnen vertonen tekenen die wijzen in de richting van storing van de leverfunctie en blokkering van de galwegen. Deze konijnen stoppen met eten en verzwakken: op het laatst van de ziekte hebben ze diarree of verstopping. Soms is de (onder)buik vergroot en wordt de huid gelig van kleur.
Behandeling
De belangrijke rol van de medicijnen is de groei van de parasiet tegen te houden tot het konijn weerstand opgebouwd heeft en de coccidiën weer onder controle heeft. Voor de behandeling van coccidiose kunnen op sulfa gebaseerde medicijnen gekozen worden, zoals bijvoorbeeld ESB3 of toltrazuril. Soms wordt tegelijkertijd trimethoprim-sulfa ingezet. Dit laatste is vooral nuttig bij een zware besmetting, als de coccidiën de darmwand zo zwaar beschadigen dat E. Coli of een andere bacterie een ernstige bijkomende infectie kan veroorzaken. Sterven aan coccidiose wordt meestal veroorzaakt door uitdroging en bijkomende bacteriële infecties. Behandeling en preventie van darm-coccidiose is hetzelfde als voor lever-coccidiose. Er zijn helaas nog geen vaccinaties mogelijk tegen coccidiose.
Preventie
Het belangrijkste is om de infectiedruk zo laag mogelijk te houden. Dit betekent dat je een goede hygiëne moet handhaven, waarbij regelmatig de ontlasting moet worden verwijderd en het konijnenhok moet worden schoongemaakt.
